RECENTSTE NIEUWS:

LEERCOACH KOMT NAAR JE TOE (april 2010)

Leercoach werd geselecteerd om een workshop te geven binnen het project "Stap-voet(s) naar de markt". Op deze infomarkten stellen organisaties hun aanbod voor om scholen te ondersteunen bij de implementatie van de nieuwe VOET (deze worden ingevoerd op 1 september 2010). Je vindt meer algemene informatie op www.nascholing.be.

Leercoach presenteert er de volgende workshop: “Lijn krijgen in leren leren”- Hoe als school “leren leren” op een efficiënte en duurzame manier inbouwen.
De deelnemers brengen eerst kort de eigen manier van werken rond “leren leren” in kaart (Hoe? Door wie? Voor welke leeftijden?...). Dan wordt een overzicht gegeven van rendementsprincipes en goede praktijkvoorbeelden. Zo ontdekken de deelnemers zelf mogelijke werkpunten en kunnen ze een traject op maat uitstippelen om de competentie rond “leren leren” op de eigen school stap voor stap te versterken.

Je kan leercoach treffen op 5 mei in Antwerpen, op 19 mei in Mechelen en op 27 mei in Gent.

BLOG over LEREN LEREN (februari 2010)

Leer ons nieuwe project "Mijn Masterplan - Leren Leren 16+" kennen via de blog van hoofdauteur Ludwig Peeters. Je leest er elke week iets over de ervaringen die hij samen met leerlingen van de derde graad opdoet binnen het seminarie "Train je Brein".

NIEUWSBRIEF januari 2010

In deze eerste BREINTREIN-nieuwsbrief komen volgende zeer uiteenlopende onderwerpen aan bod. Klik op het item van uw keuze om meteen naar dat onderwerp te springen.:

1. Een tipje van de sluier i.v.m. Mijn Masterplan, ons nieuwe boek Leren Leren 16+
2. Een samenvatting van een interessant onderzoek over motivatie,
3. Thema: Leren Leren integreren met het hele schoolteam,
4. Een verslag van een nascholingsproject in Burundi.

Mei 2007 - BREINTREIN is nog maar net gelanceerd of tijdens de infosessies krijgen we al van heel wat leerkrachten de vraag of er ook nog iets zal volgen voor de derde graad. Ook wij zelf voelden aan dat er nog ruimte en materiaal was om een boek te maken dat specifiek zou inspelen op de noden van leerlingen die zich in de derde graad voorbereiden op hogere studies.
We hebben dan ook goed nieuws: binnenkort (april-mei 2010) zal die uitgave voor de derde graad er zijn. Meer nog, we willen jullie hier al één en ander vertellen over de inhoud.

Krachtlijnen
“Mijn Masterplan - Leren Leren 16+” geeft leerlingen en studenten een stevig houvast om het eigen leren in handen te nemen met het oog op hogere studies. Daarvoor wordt een gezonde mix gemaakt van traditionele recepten en recente onderzoeksresultaten.
Voor de leerkrachten geeft dit boek een direct bruikbaar kader om aan de slag te gaan met de vernieuwde eindtermen leren leren én de onderzoekscompetenties uit de leerplannen.

Hoofdstukken
Elk hoofdstuk bevat informatie en opdrachten waarmee de leerlingen stap voor stap hun leercompetentie (kennis, attitudes en vaardigheden) versterken en zich voorbereiden op het hoger onderwijs.
Een kort overzicht van de behandelde onderwerpen:

• jezelf motiveren en je eigen leven vorm geven, omgaan met stress en faalangst
• breinvriendelijke keuzes maken (voeding, concentratie, ontspanning, mindfulness, je werkplek ...)
• snellezen (je leessnelheid verdubbelen of verveelvoudigen en méér onthouden…)
• studievaardigheden (omgaan met grote gehelen, kritische zin, papers schrijven…)
• omgaan met nieuwe vraagtypes en mondelinge examens ...
• onderzoekscompetenties

Inzetbaarheid
Net zoals met Leerbeest en Breintrein kan je op verschillende manieren aan de slag met “Mijn Masterplan - Leren Leren 16+”:

• Elke leerling kan er zelfstandig mee aan de slag. Dit boek is geschreven voor en gericht aan leerlingen.
• Het is een ideaal handboek voor een seminarie binnen de Vrije Ruimte. Het is ontwikkeld vanuit die ervaring.
• Elke leerkracht kan er items uitpikken om binnen het eigen vak mee te werken.
• Binnen het schoolteam kunnen afspraken gemaakt worden wie welke onderwerpen wanneer in welk vak aanbrengt. Zo kunnen leerkrachten op elkaars werk verder bouwen.

Elementen uit
Wanneer meer minder betekent (motivatieprofielen van leerlingen in kaart gebracht)
Eline Sierens (K.U.L.)& Maarten Vansteenkiste (UGent)
Selectie: M.Deneve (2009)

Samenvatting
Een grotere hoeveelheid motivatie leidt niet noodzakelijk tot betere leerresultaten. Ook het SOORT motivatie is belangrijk. Er is immers een verschil tussen gecontroleerde (of verplichtende) motivatie en autonome (of welwillende) motivatie. Leerlingen (scholieren, leerlingen en studenten) met een hoge autonome en een lage gecontroleerde motivatie hebben het meest optimale leer- en prestatiepatroon en ervaren hun leerkrachten als meest behoefteondersteunend.
Verwijzingen naar ZDT (zelfdeterminatietheorie).

Details
Leerlingen worden gekenmerkt door verschillende motivatieprofielen. Als we weten wat meer en minder optimale profielen zijn, kunnen we op grond daarvan onderwijs- en begeleidingspraktijken optimaliseren.

Soorten motivatie:

Deze twee dimensies (autonoom / gecontroleerd) kunnen 4 combinaties geven. (zie verder).

Leraren kunnen de autonome motivatie bevorderen door rekening te houden met de psychologische basisbehoeften van leerlingen: autonomie, competentie, relationele verbondenheid, m.a.w. door autonomieondersteuning, structuur en betrokkenheid te bieden.
Autonomieondersteuning: leerlingen vinden dan dat ze aan de basis liggen van hun leergedrag. Ze kunnen en ze willen. Dat is het tegengestelde van een verplichting voelen om op een bepaalde manier te moeten denken en handelen volgens wat verwacht wordt.
Structuur: de leerlingen krijgen duidelijke doelen en begeleiding bij de activiteit. Tijdens en na de activiteit geven leerkrachten positieve en constructieve feedback. Leerkrachten formuleren specifieke en haalbare werkpunten. Ze zijn consequent en tegelijkertijd rechtvaardig en flexibel. Ze betrachten geïndividualiseerde hulp.
Betrokkenheid: leerlingen ervaren een warme, bezorgde en oprecht geïnteresseerde houding. Leerkrachten houden rekening met het perspectief van de leerlingen en beschouwen iedere leerling als waardevol.

In het nieuwe boek “MIJN MASTERPLAN - LEREN LEREN 16+” komt motivatie uitdrukkelijk aan bod. We bespreken o.a. hoe leerlingen zelf hun motivatie kunnen versterken door in te spelen op de drie genoemde basisbehoeften. We bekijken ook welke rol je als leerkracht hierbij kan spelen.

Wij krijgen nogal wat vragen over de manier waarop Leren Leren vorm kan krijgen op een school. De laatste tijd proberen we dit vooral te doen via een uitgebreid traject dat verloopt in fasen. We geven hier een ruwe schets:

Fase 1: vorming voor een stuurgroep van de school: bewustmaking, overzicht van de rendementsprincipes voor Leren Leren en voorbeelden van didactische aanpak.

Fase 2: uitwerking van een implementatieplan aangepast aan de schoolcontext.

Fase 3: in service training van de leerkrachten – door de leden van de stuurgroep

Fase 4: eigenlijke implementatie en opvolging

De ervaring die we op deze manier opdoen, hopen we in de toekomst te bundelen in een nieuw boek voor leerkrachten en directies. Ook wordt gedacht aan de ontwikkeling van een ICT-toepassing om het hele proces te overzien.

Het blijft daarnaast nog altijd mogelijk om specifieke nascholingen aan te vragen of deze als individuele leerkracht te volgen in open aanbod. Voor een overzicht hiervan surf je best naar www.eekhoutcentrum.be. Kies voor “Aanbod” en geef “Leren Leren” in als zoekterm.

Of ‘Motiverende leerbegeleiding en nog veel meer in Bujumbura (Burundi)’

Op woensdag 2 september 2009 vertrok Marcella Deneve voor drie weken naar Bujumbura, de hoofdstad van Burundi. Ze gaf er les aan een 20-tal ‘conseillers pédagogiques’.
Het doel van de opleiding: pedagogische begeleiders competenties helpen ontwikkelen om de leraren van TSO-scholen te ondersteunen zodat zij op hun beurt in staat zijn om de kwaliteit van hun lessen te verhogen.

Een greep uit de onderwerpen van de cursus:

• les quadrants d’Ofman
• la préparation, l’observation et l’analyse d’une leçon
• les compétences d’apprentissage et la motivation scolaire
• la pédagogie des (grands) groupes
• l’attention et la didactique variée (styles d’apprentissage)
• l’emploi du cerveau et de la mémoire
• l’organisation et la communication
• la gestion des conflits
• les commentaires sur une leçon

Je merkt dat onze onderwerpen zoals leercompetenties, aandachtbevorderende didactiek, leerstijlen, goed brein- en geheugengebruik … nu ook in Burundi niet meer onbekend zijn.

Marcella hield er die drie weken een blog op na (als de internetverbinding het deed, tenminste). Hieronder enkele uittreksels.

Ondertussen zijn we al 5 volle dagen hier. Enerzijds lijkt het pas gisteren en anderzijds hebben we al zoveel ervaringen over ons gekregen dat het lijkt alsof we hier al veel langer zijn.
Even recapituleren. Woensdagochtend zijn we met de trein naar Zaventem gespoord. Rustige vlucht met twee keer slikken boven Sudan: een eindeloze woestijnvlakte een uur of meer aan een stuk én turbulent weer. In de miniluchthaven van Bujumbura (Buja voor de vrienden) werden we opgehaald en naar ons verblijf gebracht.
 
We hebben uitzicht op Lac Tanganyka van op ons terras en worden de hele dag en nacht gezelschap gehouden door onbekende dierengeluiden. Hoewel, niet alleen geluiden: in onze slaapkamer zit een flinke hagedis die de muggen in toom houdt en in onze badkamer houden twee uit de kluiten gewassen kevers (elk 6 cm) elkaar gezelschap.
Donderdag de kennismakingssessie afgewerkt, met goed gevolg. Wel even wennen! Vannamiddag sloot ik de zevende sessie af van de vorming. We hebben immers ook zaterdag gewerkt. Dat begint aardig aan te tikken. De cursisten zijn geïnteresseerd en werken erg hard. Of we mekaar verstaan is niet altijd even duidelijk. Mijn Frans is niet mijn sterkste punt en ook niet dat van hen. Op de koop toe lijken de Burundezen een omgekeerd Chinees probleem te hebben: ze zeggen een r voor een l. Wij zijn dus ‘les Berges’.
(…)
Vanavond ontdekten we in het chaotische Buja (geen verkeerslichten!) een heerlijk rustig cafétje met megaflessen koel bier. Maar we verloren het uur uit het oog en stonden in plotse duisternis buiten. Niet meer veilig voor voetgangers! Dan maar met de taxi naar de guesthouse. 1,2 euro voor de hele rit. De bedragen laten ons toch soms wat opkijken: leraren verdienen hier geen 30 euro per maand! Hier in Buja is dat dan toch weer gelijk aan 2,5 flessen wijn.
Nu nog even de toetsen en het groepswerk van vandaag evalueren en dan bed in. Morgenochtend tegen kwart over 8 staat de chauffeur al te wachten.

dinsdag 8 september 2009

Goede morgen! Vanochtend was het even schrikken. Na de 'reveil'-klaroen van de kazerne hier dichtbij, hoorden we schoten of kleine ontploffingen - dachten we. Maar Bujumbura is een werf. En op die werf worden wel eens metalen platen heen en weer gegooid...
In een land waar nog geen jaar geleden de bommen vielen in een dertien jaar durende oorlog, blijft de sfeer toch wat onrustig. Of ten minste de inwoners en de bezoekers ;-)

woensdag 9 september 2009

Vanmiddag een echte attractie!
Het (korte) regenseizoen in Burundi start rond half september. Regenseizoen betekent: elke dag een regenbui van enkele minuten tot een uur. Maar een REGENBUI!! Om 13 is het beginnen gieten tot 14 uur. We weten nu waarvoor de grote gecementeerde geulen dienen die we overal opmerkten rond de huizen, aan de voetpaden etc. Op een paar minuten stroomden die vol. Onmogelijk om les te geven. Het lawaai van de regen was oorverdovend.
Om 5 over 2 scheen de zon alweer uitbundig.
Adembenemend...

donderdag 10 september 2009

Nog snel even bloggen voor ik onder het muskietennet ga liggen.
Het is niet te geloven dat het alweer bijna vrijdag is. Ook al lijkt het horloge in Afrika wat trager te lopen, ik sta er toch van te kijken.
Vandaag hebben we tijdens de opleiding gewerkt aan 'goed brein- en geheugengebruik'. De cursisten hebben zich geweldig geamuseerd met de geheugentestjes. Ik begin ook steeds beter het Burundese Frans te begrijpen.

zondag 13 september 2009 De opleiding loopt nu al 8 werkdagen en dus over halfweg. De cursisten schreven er hun tussentijdse evaluaties over. Ze zijn duidelijk erg blij met de gemaakte vooruitgang. Ik? Op wolkjes...
Gisteren, zaterdag ... Heerlijk uitslapen. Naar de stad gewandeld en snuisterijtjes gesnuisterd. Heb voor mezelf (alweer) een ebbenhouten mini-olifantje gekocht voor mijn verzameling. Hij staat hier in onze woning op een bedje van Tanganyka-zand.

Dat zand brachten we mee van onze uitstap naar het strand  (taxi van de stad naar het meer: 2,3 euro). We worden maar niet gewoon aan de vreemde verhoudingen van de prijzen: een liter benzine kost hier nagenoeg evenveel als in België, de taxi's rijden 10 keer goedkoper...

Vandaag kwam de projectleider ons halen om heel de zuidkant van het Tanganyka-meer met de auto te volgen tot aan de grens met Tanzania. De weg is een kuilen-en-stenen-en-bochten-verhaal en loopt door dorpen, steenbakkerijen, oliefabriekjes ... en eindigt bij een parel van een baai. Kijk maar eens naar de foto's.

We bezochten een secundaire technische school voor landbouw die gebouwd werd binnen het project waar ik ook aan meewerk. Zie je de keuken en de gebouwen?

Jammer genoeg beloofde ik mijn cursisten de evaluaties van hun didactische werkjes van vorige week. En wie A zegt ... moet nog een paar uur memoriseringstips en concrete instructies en type-oefeningen lezen.

woensdag 16 september 2009

Burundi, het zoveelste land van tegenstellingen…
Zo fantastisch als het weekend was, zo lastig waren de voorbije drie dagen.
Maandag: geen watervoorziening, maandagavond verhuisd naar een andere woning omdat de wortels van de mangoboom ons sanitair inpalmden, in de nacht van maandag op dinsdag geen elektriciteit (leuk als je ’s nachts het toilet moet zoeken in een woning waar je de weg nog niet kent…), en ondertussen op drie dagen slechts een half uur internet.

Gelukkig maken mijn studenten veel goed! Vandaag woensdag hebben we de 19de sessie achter de rug. Morgen en overmorgen leggen ze hun examen af… Ze hebben enorm hard gewerkt en zijn zelf erg enthousiast over hun vooruitgang.

vrijdag 18 september 2009

Sssssst
Ik zit stilletjes te tokkelen om mijn laptop: een tekstje voorbereiden om straks – als de goden van het internet de stervelingen van Burundi welgezind zijn – op de blog te posten.

Mijn studenten leggen de laatste hand aan een ‘évaluation finale’ van anderhalve dag: zelfstandig een volledige lesvoorbereiding maken met bijzondere aandacht voor de leerbevorderende didactiek bij grote groepen, de observatie van 4 gesimuleerde lessen, de formulering van competentiebevorderende commentaren en raadgevingen, de samenstelling van een portfolio met de elementen van hun permanente evaluatie gedurende de meer dan twee weken durende opleiding.
Met groeiende onrust zie ik enerzijds sommige cursisten veel te snel afgeven en andere cursisten hele boekdelen schrijven. Er is dus geen verschil tussen Afrika en Europa op dat vlak.
Ik kijk al uit naar maandag: er wordt een school geopend. De financiële steun komt van het project waarin ik werk. De Belgische ambassadeur zal het lint doorknippen. Toeters en bellen wellicht…

Hierbij het vervolg van het vorige berichtje. Ik denk dat de foto's geen uitleg behoeven...

Vandaag, op een afscheidsfeestje, kregen de cursisten hun aanwezigheidsattest voor de opleiding van meer dan twee weken. Je kunt wel zien dat ze geweldig trots zijn!
Na deze foto was het hoog tijd om de biezen en de koffers te pakken. Morgen hangen we in de lucht.

In onze volgende nieuwsbrief:

• meer details over “Mijn Masterplan – leren leren 16+” en over de vernieuwing van LEERBEEST,
• filmpjes van leerlingen die gewerkt hebben met “BREINTREIN” en een proefversie van “Mijn Masterplan – leren leren 16+”,
• nieuwe initiatieven van LEERCOACH op het vlak van nascholing en ondersteuning.

OUDER NIEUWS:

1 november 2006: groot nieuws: leercoach gaat voor het eerst on line.

2 november 2006: Ludwig Peeters van leercoach geeft een presentatie i.v.m. Leerbeest op de boekenbeurs in Antwerpen.

voorjaar 2007: in alle stilte wordt hard gewerkt aan een nieuw boek over "leren leren", bestemd voor leerlingen van de 2de graad middelbaar onderwijs.

april-mei 2007: Marcella Deneve en Ludwig Peeters stellen trots 'Breintrein' aan het publiek voor. Het is een grote broer voor 'Leerbeest' en bedoeld voor leerlingen van de 2de graad. De infosessies van Averbode zijn een groot succes.

september 2007: de eerste scholen beginnen te werken met 'Breintrein'. Marcella Deneve en Ludwig Peeters geven volop nascholing om leerkrachten te ondersteunen bij "leren leren". De agenda voor 2007-'08 is volgeboekt en de eerste nascholingen voor 2008-'09 reeds gepland.

november 2007: 'Breintrein' is al aan zijn tweede druk toe en krijgt met een presentatie extra aandacht op de leerkrachtendag op de boekenbeurs in Antwerpen.